Koparka parowa – pierwowzór obecnych koparek linowych. Wynalazł ją William Otis, amerykański wynalazca w 1835 roku. Rok później otrzymał na swój wynalazek patent.

Koparka jednonaczyniowa szynowa z napędem parowym – bo tak brzmiała jej pełna nazwa, była dziełem genialnego 20-latka, który zbudował ją z ogólnodostępnych materiałów w okolicy miasta Canton w stanie Massachusett. Maszyna szybko znalazła zastosowanie przy budowie kolei Norwich-Worcester.

W tej niesamowitej maszynie napęd parowy posiadał jedynie mechanizm podnoszenia łyżki, a obrót maszyny był wykonywany ręcznie przez dwóch robotników, którzy używali do tego celu lin. Cała koparka była poruszana zaprzęgiem konnym.

Według opisu patentowego maszyna została wyposażona w zawieszone na wysięgniku ramię, podnoszone układem wielokrążków przez cięgna łańcuchowe, na końcu którego znajdowała się łyżka. Koparka nabierała łyżką materiał i po obrocie wysięgnika o 90 stopni ładowała go na wagony. Koparka została wyposażona niezależny mechanizm jazdy poruszając się po torowisku kolejowym. Pojemność łyżki wynosiła 1,15 m³, osiągała wydajność 64 m³ na godzinę.

Koparka parowa Williama Otisa po raz pierwszy znalazła zastosowanie przy budowie kolei Western Railroad w 1837 pomiędzy Springfield a Worcester w stanie Massachusetts. Do 1840 r. firma „Garret and Eastwick” wyprodukowała 7 takich maszyn, z czego 2 stanowiły własność firmy „Carmichael and Fairbanks”.

Koparka jednonaczyniowa z napędem parowym należy do kategorii koparek jednonaczyniowych, których pierwsze modele napędzane były siłą żywą. Rozwój koparek, ich modyfikacje i nowe funkcjonalności przypada na lata 1726 – 1958. Przez blisko 200 lat rodziły  się niesamowite maszyny, ulegały przekształceniom i modyfikacjom. Ich historia jest tak samo niesamowita jak ich wynalazcy.

Ciekawy źródłem przedstawiającym historię maszyn budowalnych jest książka „Historia koparek i pogłębiarek do początku XX wieku” Alfreda Wiślickiego. Autor opracowania sięgnął aż do czasów średniowiecza, kiedy to pojawiły się pierwsze prototypy tych maszyn.